به گزارش خبرنگار مهر، این کتاب شرح مباحثه‌ای است میان اقتصاددانانی از طیف‌های مختلف فکری درباره میزان توفیق تدابیری که برای رویارویی با تحریم نفتی حاصل از ملی کردن صنعت نفت ایران صورت گرفته است.
نخستین مقاله کتاب را پاتریک کلاسن و سیروس ساسان‌پور به سفارش بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول نوشته‌اند. هر دو از مشاوران این دو نهاد بوده‌اند و نتیجه تحقیقشان در فوریه ۱۹۸۷ منتشر شد.
مقاله دوم کتاب یک سال بعد منتشر شده و واکنشی به مقاله اول نیست. هدف نوشته کامران دادخواه، استادیار آن‌زمان دانشگاه نورث‌ایسترن بوستون از نوشتن این مقاله همان است که کلاسن و ساسان‌پور داشتند: بررسی کارآمدی اقدامات واکنشی مصدق در برابر فشارهای غرب، اما او اگرچه از بسیاری داده‌ها و اسناد مشترک استفاده می‌کند به نتیجه‌ای کمابیش معکوس می‌رسد و نهایتا نتیجه می‌گیرد اگر کودتا هم نشده بود باز فرقی نمی‌کرد.
مقاله سوم که هفت سالی بعد از این دو مقاله نوشته شده بررسی تطبیقی نتایجی است که نویسنده‌های قبلی بر اساس داده‌هایی مشترک ارائه داده‌اند. محمدقلی مجد روش‌های استفاده از اطلاعات، تخمین‌ها، و محاسبات هر دو مدعا را می‌سنجد، با کمک منابعی دیگر درستی پیش‌فرض‌های هرکدام را می‌آزماید، و به دلایلی می‌پردازد که چرا در مواردی بعضی داده‌ها نادیده گرفته شده یا تحریف شده‌اند.
مقاله چهارم کتاب را کامران دادخواه پنج سال بعد از انتشار متن مجد نوشت و هرچند اشاره‌هایی به هر سه نوشته پیشین دارد اما مبتنی بر متنی است که به‌تازگی در تحقیقاتش به آن برخورده بود، نامه‌ای متعلق به تیرماه ۱۳۳۰ از حاج‌محمد نمازی، دوست و مشاور شاه در امور مربوط به نفت، خطاب به حسین علا، وزیر وقت دربار. دادخواه اگرچه از کسی اسم نمی‌برد اما روی سخنش با منتقدانی است که طی همه این سال‌ها برخوردی چون برخورد او را بی‌توجهی به شرایط خاص آن زمانه خوانده‌اند، اینکه تحلیل‌های او صرفا بر مبنای نتایج اتفاقات است و آن‌زمان نمی‌شده تحولات بعدی را حدس زد و کاری دیگر کرد، و از این مدعا هم نتیجه می‌گیرند که در آن ظرف زمانی، مواضع و اقدامات مصدق درست‌ترین تصمیم‌هایی بوده که می‌شد گرفت.
دادخواه در رد این مدعا، رئوس نوشته نمازی را مرور می‌کند که بسیاری از تحلیل‌های بعدی او را پیش از وقوع همه اتفاقات بعدی هشدار داده و نخست‌وزیر را نه به رویارویی و سرکشی بلکه به مچ انداختن پای میز مذاکره فراخوانده بود.
پیوست پایانی کتاب هم متن کامل همان نامه حاج‌محمد نمازی است که کمک می‌کند به سنجش نوشته دوم دادخواه و مدعاهای همه آن منتقدان پیشین.
این کتاب را انتشارت دنیای اقتصاد با گردآوری و ترجمه بهرنگ رجبی با قیمت ۱۰ هزار تومان منتشر کرده است.
نظر شما